Korekta VAT od niezapłaconych faktur

Kwestię tą reguluje Art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika z niego, że podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną gdy nie została uregulowana w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Aby skorzystanie z ulgi było możliwe konieczne jest spełnienie następujących warunków:

-Korygowana faktura została wystawiona na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

-Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni oraz dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

-Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku w którym została wystawiona.

Korekta może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

W przypadku gdy wierzytelność jest uregulowana częściowo korekty można dokonać w odpowiedniej części. Wierzyciel wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty jest obowiązany podać w załączniku do deklaracji kwoty korekt oraz dane dłużnika.

Czytaj również: Zdolność kredytowa – od czego zależy?

Czytaj również: Polecaj swój bank i zarabiaj

Jak wygląda dokonanie korekty w praktyce?

Po pierwsze, trzeba przygotować listę niezapłaconych faktur, dla których w danym okresie rozliczeniowym (miesiącu dla podatników składających deklarację VAT-7, lub kwartale dla podatników składających deklarację VAT-7K) upłynęło 150 dni od terminu płatności. Wiele programów księgowych zostało już dostosowanych do tego względnie nowego przepisu i umożliwia automatyczne stworzenie takiego zestawienia. Trzeba jednak zwrócić szczególną uwagę aby przy wprowadzaniu faktur do systemu termin płatności został prawidłowo wprowadzony – wyobraźmy sobie na przykład sytuację gdy sprzedawca stosuje standardowo czternastodniowy termin płatności ale z jednym z kontrahentów zawarł umowę przewidującą trzydziestodniowy termin. Jeśli na fakturze dla tego kontrahenta omyłkowo pojawi się termin 14 dni może dojść do sytuacji, że w automatycznie generowanym zestawieniu taka niezapłacona faktura zostanie wykazana we wcześniejszym okresie niż powinna.

Po drugie, trzeba zweryfikować które wierzytelności chcemy ująć w korekcie. Należy pamiętać, że dla wierzyciela korekta jest prawem a dla dłużnika obowiązkiem. Dłużnik w rozliczeniu za okres w którym upłynęło 150 dni od terminu płatności musi skorygować VAT naliczony, pod groźbą sankcji w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieregulowanych faktur, który nie został skorygowany zgodnie z przepisami. Dłużnik gdy działa w dobrej wierze i opóźnioną płatność zamierza uregulować niezwłocznie kiedy będzie to możliwe może znaleźć się w jeszcze gorszej sytuacji finansowej po dokonaniu korekt. Jednak jeśli przed upływem terminu 150 dni strony zawrą porozumienie przedłużające termin płatności, wtedy termin 150 dni liczy się od daty ustalonej w porozumieniu.

Z drugiej strony należy brać pod uwagę, że zgodnie z przyjętą wykładnią przepisów prawo dokonania korekty przysługuje wierzycielowi tylko w rozliczeniu za okres, w którym upływa 150 dni. Czyli jeśli podatnik składając deklarację za dany okres nie skorzystał z możliwości korekty to jedyną możliwością jej dokonania jest późniejsze skorygowanie deklaracji za dany okres. Mnie osobiście wydaje się, że ustawodawca powinien dopuścić prawo do korekty także w kolejnych okresach po upływie 150 dni, co dawałoby wierzycielowi większą elastyczność.

Gdy wiemy już które wierzytelności chcemy ująć w korekcie pozostaje sprawdzenie pozostałych warunków, czyli czy dłużnik jest podatnikiem VAT czynnym oraz czy nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji. Z drugim warunkiem nie ma problemu, dzięki możliwości dostępu online do KRS. Niestety upewnienie się, że dłużnik jest czynnym podatnikiem VAT nastręcza więcej kłopotów. Nie istnieje niestety ogólnodostępny rejestr, w którym można oficjalnie sprawdzić status podmiotu jako podatnika VAT. Jedyną pewną metodą jest złożenie we właściwym urzędzie skarbowym wniosku o potwierdzenie statusu podatkowego kontrahenta. Składając taki wniosek trzeba uiścić opłatę skarbową w kwocie 21 zł.

Skorzystanie z korekty oznacza, że do deklaracji należy dołączyć listę z kwotami korekt oraz danymi dłużników. Jest to narzędzie, które umożliwia organom skarbowym weryfikację, czy dłużnicy wywiązują się z obowiązku dokonania korekty. Jak do tej pory dłużników nie zalała fala wezwań do udowodnienia, że takiej korekty dokonali, choć z pojedynczymi przypadkami miałem już do czynienia. Tu także widać pewną niekonsekwencję ustawodawcy, który nałożył obowiązek przekazywania szczegółowych danych wyłącznie na wierzycieli. Nałożenie takiego obowiązku na dłużników z pewnością zwiększyłoby ich motywację do terminowych płatności, choć z drugiej strony generowałoby także dla nich dodatkowe koszty.