Porównanie systemów Inteligentnego Domu – część I

Oszczędności w użytkowaniu systemów Inteligentnego Domu
Jednym z najważniejszych kryteriów, jakie rozważa się na etapie inwestycji jest, oprócz jej funkcjonalności, również opłacalność w użytkowaniu. Inwestorzy w Polsce zwykle patrzą tylko na budżet budowy zapominając o kosztach przyszłej eksploatacji obiektu. W przypadku systemu Inteligentnego Domu opłaca się zintegrować sterowanie oświetleniem i ogrzewaniem, by zapewnić sobie spore oszczędności energii, czyli mniejsze wydatki.

Oszczędności wynikające ze sterowania ogrzewaniem - dzięki niezależnej regulacji temperatury w każdym pomieszczeniu można zaoszczędzić znaczne ilości energii (ponad 30%). Część pomieszczeń w domu jest wykorzystywana sporadycznie, można w nich zatem utrzymywać niższą temperaturę, większość pomieszczeń jest używana tylko przez kilka godzin na dobę (po powrocie z pracy i w weekendy). W typowej instalacji powstają więc straty energii wynikające ze zbędnego ogrzewania pomieszczeń.
Oszczędności wynikające ze sterowania oświetleniem - w budynkach biurowych oszczędność zużycia energii z powodu "inteligentnego" sterowania oświetleniem wynosi 50-65%, a koszt wpływających na to urządzeń zwraca się po 3-4 latach. W domach i mieszkaniach oświetlenie poza funkcją użytkową ma także istotne znaczenie dekoracyjne oraz służące komfortowi - na 30-50m2 powierzchni biurowej stosujemy jedną grupę lamp (jednocześnie załączanych razem) a na podobnej powierzchni mieszkalnej można zastosować od jednego do nawet kilkunastu różnych obwodów świetlnych. Są to czynniki tak indywidualne, że nierzetelne byłoby wykazywanie konkretnych oszczędności, choć zawsze one występują.

Systemy obecne w Polsce
W pierwszej części artykułu opisujemy najprostsze systemy Inteligentnego Domu (w tym przypadku to określenie mocno na wyrost) „konkurencyjne” właściwie tylko dla instalacji tradycyjnej, posiadające podstawowe możliwości sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem i roletami. Te systemy to LUXOR, HOMETRONIC, X10, CARDIO (będący rozwinięciem systemu X10).

W kolejnej części opiszemy bardziej zawansowane systemy IHC, IDRA, DUPLINE i LCN, a w części trzeciej systemy Inteligentnego Domu posiadające już prawie wszystkie znane dziś możliwości - LUTRON, LONWORKS, CRESTRON i EIB (nowa nazwa to Konnex - KNX – w Polsce rozpowszechniona jeszcze nazwa EIB).

Sposoby instalacji i konfiguracji
Wszystkie systemy sterowania wymagają nietypowej instalacji elektrycznej, zatem ich montaż możliwy jest tylko w nowobudowanych/remontowanych domach/mieszkaniach (wyjątkiem jest X-10, którego urządzenia komunikują się przez istniejącą sieć elektryczną – wymagają jednak obecności przewodu neutralnego, którego nie ma w puszkach z tradycyjnymi wyłącznikami – konieczne jest zatem przekucie od każdego wyłącznika do puszki pod sufitem by doprowadzić z niej ten przewód). Jedynym znanym autorowi systemem, który umożliwia komunikację po całkowicie standardowej instalacji elektrycznej (nie wymaga nawet przewodu neutralnego) jest RadioBus EIB, o którym napiszemy w trzeciej części niniejszego artykułu.

Urządzenia opisanych dziś systemów konfigurujemy za pomocą pokręteł obecnych na ich obudowach. Może to zrobić nasz elektroinstalator, ale możemy spróbować też sami np. zmienić funkcję wyłącznika sterującego lampą, jeśli chcemy, by od teraz opuszczał on roletę. W opisywanych dziś systemach nie ma możliwości ich konfiguracji/programowania przez komputer, ale nie ma też takiej potrzeby, z powodu prostoty urządzeń i niewielkiej liczby funkcji.

Możliwości prostych systemów
Sterowanie oświetleniem oraz regulacja jego mocy - oświetlenie jest jednym z najważniejszych elementów w domu. Obecnie większość czasu spędzamy w domu w godzinach wieczornych. Zatem oświetlenie odpowiednie do nastroju i okazji jest bardzo ważnym źródłem satysfakcji w naszym domu. Jeśli istnieje wiele wejść do pomieszczenia i/lub wiele przełączanych źródeł światła, tradycyjna instalacja staje się bardzo skomplikowana. W przypadku sterowania inteligentnego nie sprawia ona żadnego problemu. Możemy popuścić wodze fantazji i sprawnie stworzyć w domu niepowtarzalną atmosferę.

W niektórych pomieszczeniach warto rozważyć ściemnianie lamp. Takimi pomieszczeniami są salon (dla uzyskania np. nastrojowego oświetlenia), korytarz między sypialnią, a łazienką (aby w nocy światło nie oślepiało zaspanego domownika), sypialnia i pokój dzieci (dzieci nie lubią zasypiać w ciemnościach). Ściemniacze w prostych systemach Inteligentnego Domu umożliwiają regulację jasności lamp żarowych (żarówki zwykłe i halogenowe) o mocy do 300-500W.

Czujniki ruchu obecne w każdym systemie (z wyjątkiem Hometronic) umożliwiają automatyczne załączanie oświetlenia w zależności od obecności domowników, np. automatyczne włączanie światła na podjeździe i w garażu, gdy wracając z zakupów mamy zajęte ręce, dzięki czemu nie potkniemy się w ciemnym pomieszczeniu i nie musimy szukać włącznika światła.