Jak odzyskać nadpłacony ZUS w firmie budowlanej?

– To efekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 2021 roku.^[1] Zmiana ta ma istotne znaczenie dla pracodawców. Okres, za który mogą odzyskać nadpłaty zostanie mocno zawężony. Aby zdążyć przed wejściem znowelizowanych przepisów w życie, przedsiębiorcy powinni jak najszybciej upewnić się czy w poprzednich latach rozliczali składkę prawidłowo – komentuje Piotr Radko, Dyrektor Obszaru Kosztów Pracy w Ayming Polska. – Prace należy rozpocząć najlepiej jeszcze w I półroczu 2023. W procesie trzeba bowiem uwzględnić czas analizy oraz postępowania administracyjnego – dodaje.

Zgodnie z danymi ZUS, w 2022 roku aż 70 tys. firm w Polsce zapłaciło składkę wypadkową w wysokości równej lub wyższej niż podstawowa stopa procentowa przypisana do kodu PKD. Te dane pokazują, jak wielki potencjał oszczędnościowy tkwi w tej pozycji w budżecie polskich przedsiębiorstw.

Czytaj również: Wchodzi w życie nowelizacja kodeksu pracy - uregulowania pracy zdalnej i okazjonalnej

Według danych Ayming, zweryfikowanie wysokości składki wypadkowej może wygenerować zwrot kosztów rzędu nawet 3% wszystkich wynagrodzeń wypłacanych w firmie w skali roku.

Jak sektor budowlany w Polsce zawyża swoje zobowiązania wobec ZUS?

Może się wydawać, że praca w warunkach zagrożenia i w środowisku o wysokiej wypadkowości oznacza, że firmy z sektora budowlanego są skazane na płacenie wysokich kwot z tytułu składki wypadkowej. Jednak, jak pokazują dane Ayming, wcale tak nie jest.

–Branża budowlana mierzy się z trudnościami w ustaleniu liczby pracowników zatrudnionych w warunkach zagrożenia z uwagi na częste zmiany lokalizacji czy charakteru wykonywanych zadań, a także rotację wśród zatrudnionych. Aby prawidłowo zidentyfikować występujące czynniki szkodliwe, należy przeprowadzać częste i szczegółowe pomiary. To jednak kosztowny i złożony proces, przez co firmy często z niego rezygnują lub realizują go wybiórczo. W efekcie aż 61% nadpłat składki wypadkowej w tym sektorze wynika z zaniedbań przy ustalaniu warunków zagrożenia - komentuje Michał Wawrzynowski, Kierownik Projektów w Obszarze Kosztów Pracy Ayming Polska.

Ile można odzyskać z nadpłat składki wypadkowej?

Nowe przepisy wchodzą w życie od 1 stycznia 2024. Od tego momentu, nie będzie już możliwe odzyskanie nadpłat dokonanych wcześniej niż w grudniu 2018. Z każdym kolejnym miesiącem termin ten analogicznie będzie ulegał przesunięciu.

W wyniku wprowadzonych zmian, potencjał możliwości odzyskania nadpłaconych kwot zmaleje o co najmniej 50 proc.

– To kwoty, które z powodzeniem mogą zostać wykorzystane do podniesienia wynagrodzeń, poprawy bezpieczeństwa pracy pracowników lub innych, inwestycji w rozwój biznesu – komentuje Piotr Radko. – Szacujemy, że jest to strata rzędu 50 proc. wartości możliwych oszczędności. Przewidujemy jednak przypadki, w których odsetek ten będzie jeszcze wyższy, zwłaszcza gdy nadpłaty występowały w odległych latach – dodaje.

Odzyskiwanie nadpłat alternatywą dla podnoszenia cen

Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego, aż 70 proc. przedsiębiorstw uzasadniało podnoszenie cen swoich produktów i usług coraz wyższymi kosztami pracy^[2]. To zdecydowanie negatywne zjawisko w kontekście budowania konkurencyjności firm zarówno w skali kraju, jak i na rynku międzynarodowym. Odzyskiwanie nadpłat z ZUS to atrakcyjna, nisko kosztowa alternatywa pozwalająca zachować firmom płynność finansową.

A potencjał nadpłat wynikających z przeprowadzenia analizy wstecznej składki wypadkowej jest duży. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności Gospodarczej, obecna wysokość podstawowej stopy procentowej w segmencie budowlanym waha się od 1,20% do 1,47%. Jednak rozpiętość faktycznie płaconych składek jest znacznie szersza – od 0,96% do 2,21%. To oznacza, że różnica między najniższą a najwyższą wysokością składki może wynosić nawet 1,18%. Za tymi procentami kryją się znaczące środki finansowe, które mogą zasilić budżety firm.

Ciekawe liczby: 

Z czego wynikają zawyżone wysokości składek wypadkowych w sektorze budowlanym?

• 61% – warunki zagrożenia
  • Niewłaściwe określenie ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk pracy, 
  • Brakujące lub niewłaściwie wykonywane pomiary środowiska pracy na stanowiskach, na których występują warunki zagrożenia 
• 39% – wypadkowość
  • Brak cyklicznych szkoleń BHP, 
  • Brak wypracowanych schematów prewencji  
  • Brak przestrzegania BHP przez niektórych pracowników 

Czytaj również: Skarbówka nie zakwestionuje faktur dla własnej spółki. Ministerstwo reaguje na medialne doniesienia