Kilka słów o współczesnej architekturze

Można powiedzieć, że o architekturze możemy mówić od kiedy powstał człowiek. Wszak to on potrzebując schronienia, kierowany instynktem postanowił budować i tworzyć. Na przestrzeni lat wszystko zmieniało się do tego stopnia, że dzisiejszy człowiek nie poznałby pierwotnych budowli. A pewnie i starożytny dostałby ataku serca, gdyby zobaczył współczesne postmodernistyczne twory.

Czytaj również: Mieszkanie w loftach coraz bardziej popularne

Wielu ludzi zachwyca się klasyczną grecką architekturą, inni zafascynowani są nowoczesnym renesansem czy barokiem, jeszcze inni są fanami secesji czy modernizmu… Wielu zafascynowanych historią nie potrafi dostrzec piękna współczesności. Czy architektura modernistyczna musi być dziwna? Czy coś co wygląda inaczej musi być od razu brzydkie? Przyjrzyjmy się zatem podstawowym kierunkom w architekturze, które wchodzą w skład szeroko rozumianego postmodernizmu.

High-tech

Ten kierunek wykorzystuje najnowsze technologie nie tylko przy konstrukcji budynków, ale także w ich wyposażeniu technicznym.

Motywem ozdobnym w tym kierunku są elementy techniczne. Dla ludzi spoza branży budowlanej zastosowanie i wyeksponowanie takich elementów jak żaluzje wraz  z ich napędem czy solary mogą być niezrozumiałe lub wręcz szokujące.

Czytaj również: Aranżowanie przestrzeni publicznej

Zafascynowanie technologią w architekturze high-tech jest tak duże, że wyeksponowane zostają wszelkiego rodzaju instalacje (elektryczne, hydrauliczne, teleinformatyczne, itp…). Czym bardziej nowoczesna technologia wykorzystana została w budynku, tym lepiej! Budynek ma być przede wszystkim komfortowy, bezpieczny, funkcjonalny i komunikacyjny.

Budynki wykonane w tym kierunku mogą szokować, przywodzić na myśl nie wykończone lub dopiero wznoszone budowle. Często także przypominają fabryki opasane rurociągami. W środku nie jest wcale lepiej. Wszelkie instalacje nie są ukrywane, ale wręcz eksponowane.  Sprawia to wrażenie surowości wnętrza. Ważną rolę odgrywają także windy i ruchome schody. Ich eksponowanie wygląda naprawdę ciekawie.

Czytaj również: Nowoczesny budynek uniwersytecki 

Architektów tworzących budowle High-tech nie obchodzi wcale przestrzeń. Najważniejszy jest dla nich budynek, który jest traktowany jako obiekt. Konstrukcja w tym przypadku narzuca się, jest wyeksponowana, nie sposób jej nie dostrzec.

Dekonstruktywizm

Ogromny wpływ na ten kierunek miały dwa nurty we współczesnej sztuce – minimalizm i kubizm. Kubizm można dostrzec  w rozłożeniu formy i treści na czynniki pierwsze przy jednoczesnym dostrzeganiu ich z różnych perspektyw. Minimalizm można dostrzec w braku odwołania do kultury, posiada także cechy sztuki konceptualnej, czyli eksponowania samego procesu twórczego.

Najbardziej charakterystyczne dla dekonstrukcji jest idea fragmentacji. Występuje także manipulacja pomysłami odnoszącymi się do powierzchni czy też pokrycia konstrukcji. Wykorzystuje się linie krzywe oraz kształty do zaburzenia i przemieszczenia brył czy też szkieletu budowli. Wszystko ma na celu stworzenie niesamowitego efektu końcowego – budynek jest pozornie chaotyczny i nieprzewidywalny.

Czytaj również: Wykorzystanie okiem i drzwi w architekturze

W dekonstruktywizmie mamy także do czynienia z podkreśleniem miejsc problematycznych. Można dostrzec wiele sprzeczności w kierunkach. Budynek sprawia wrażenie dynamicznej budowli o oderwanej formie. Sprawia to wrażenie ruchu.

Regionalizm krytyczny

Wbrew pozorom nie jest to wcale odwołanie do lokalnych tradycji architektonicznych.  Jest to raczej pewnego rodzaju reformacja modernizmu. Pierwowzorem dla architektury tego kierunku był ratusz w Säynätsalo – modernistyczny budynek wpisany w otaczający las. Można w tej budowli dostrzec elementy z cegły, a także drewniane stropy czy nieregularne schody.

Czytaj również: Wykorzystanie okiem i drzwi w architekturze

Regionalizm krytyczny jest więc poniekąd powrotem do źródeł nie zapominając jednak o nowoczesności. Kierunek ten czerpie w sposób krytyczny lecz zarazem postępujący z natury. Trzeba czerpać z dorobku współczesnej architektury, pamiętając przy tym o regionalnej tradycji.

Kierunek ten ma za zadanie osadzenia w przestrzeni stosunku do natury, historii, rzemiosła… staje jednak w opozycji do regionalizmu w klasycznym rozumieniu. Regionalizm krytyczny nie jest czymś co wynika jedynie z regionu, historii, nie jest jedynie zastosowaniem lokalnych materiałów i lokalnego rzemiosła. Regionalny krytycyzm jest czymś więcej… jest pójściem o krok dalej, gdyż jest to świadoma refleksja nad lokalną tradycją i historią oraz wykorzystanie jej jedynie w takim stopniu, w jakim potrzeba.

Neomodernizm

W tym kierunku można dostrzec silne nawiązania do modernistycznego detalu w połączeniu z formami przestrzennymi. W przeciwieństwie do modernizmu, w neomodernizmie budynek nie jest traktowany jako całość. Bardzo często można spotkać neomodernistyczne fasady. Widać także całkowite odcięcie od idei społeczno-politycznych.

Czytaj również: Oddychającą, pulsującą, zmieniającą się płynna architektura

Neomodernizm stara się w prostocie znaleźć środek wyrazu dla współczesności. Jest niejako odpowiedzią na postmodernistyczny, niekreatywny przepych.

Bryły dla budowli neomodernistycznych tworzone są przeważnie z elementów kubicznych lub form obrotowych. W neomodernizmie ucieka się do rozwiązań niesamowitych, spektakularnych, które mimo swojej sztuczności stwarzają nieprawdopodobny efekt. Architektura tego kierunku opiera się na zasadzie spontanicznej oszczędności.

Podsumowanie

Widzimy więc, że nie wszystko, co nowe, niezrozumiałe, inne musi być od razu brzydkie. Na niektóre budowle należy spojrzeć bardziej przychylnym okiem, gdyż zawsze musimy mieć na względzie cel, który posunął architekta do takiej, a nie innej konstrukcji. Współczesna architektura może nas niekiedy szokować, może sprawiać wrażenie czegoś dziwnego, jednak, gdy docenimy technologię, dostrzeżemy, że jest to wyjątkowa sztuka.