Co to jest dom pasywny?

W definicji proponowanej przez instytuty niemieckie dom pasywny to taki budynek, który dla zapewnienia komfortu cieplnego mieszkańców nie zużywa więcej niż 15 kWh energii na 1 m2 powierzchni użytkowej.

Budując taki dom należy zastosować nowoczesne techniki ograniczania utraty ciepła z wnętrza budynku. W tym zakresie należy przewidzieć bardzo dobrą izolację ścian, okna niskoemisyjne, eliminację mostków termicznych, jak np. balkon o podstawie wmurowanej w ścianę budynku.

Jednym z elementów, bez którego nie można ograniczyć strat ciepła do niezbędnego minimum jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Jej zastosowanie z uwagi na duży stosunek, jaki straty wentylacyjne reprezentują w ogólnym bilansie domu, jest absolutnie konieczne.

W projektcie domu, pasywnego należy przewidzieć możliwości pozyskiwania energii słonecznej z zewnątrz. Można to osiągnąć dzięki właściwemu zorientowaniu budynku względem stron świata, należytemu rozmieszczeniu pomieszczeń w budynku oraz odpowiedniemu doborowi rozmiaru i rodzaju oszklenia.

 ^{Dom Optymalny Roberta Koniecznego}

Czytaj również: Architektura konsekwentnych podziałów

Dom zaprojektowany zgodnie z tymi zasadami będzie miał bardzo niskie zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania. W trudnych warunkach atmosferycznych tj. przy niskiej temperaturze zewnętrznej i przy braku promieniowania słonecznego, dogrzanie takiego domu przy pomocy np. kominka czy ogrzewacza elektrycznego będzie wymagało dostarczenia bardzo małej ilości energii. Dzięki temu koszty eksploatacji domu pasywnego są znacznie niższe domu ogrzewanego tradycyjnie. 

Jakie są podstawowe cechy domu pasywnego?

Aby ograniczyć straty ciepła przez przegrody, dom pasywny musi mieć szczelne, warstwowe ściany z izolacją pozwalającą osiągnąć współczynnik przenikania ciepła U na poziomie 0,15 W/(m2.K).

Bardzo ważnym elementem są superszczelne, potrójnie szklone okna, wypełnione gazem szlachetnym (na ogół argonem), zamocowane w wielokomorowych ramach. Ważna jest też wielkość okien i ich współczynnik przepuszczania promieniowania słonecznego – zyski ciepła od promieniowania słonecznego wpadającego przez okna od strony południowej mają wynosić do 40%.

Wentylacja powinna być nawiewno-wywiewna z rekuperacją oraz gruntowym wymiennikiem ciepła.  Zadaniem wymiennika jest podgrzanie w gruncie wlotowego powietrza wentylacyjnego zimą (dzięki temu mniejsze jest zużycie energii na podniesienie jego temperatury do temperatury pokojowej) i schłodzenie go latem (dla komfortu mieszkańców).

System ogrzewania w domu pasywnym zredukowany jest do minimum. O ile w domach tradycyjnych większa część energii zużywana jest na ogrzewanie pomieszczeń, a przygotowanie ciepłej wody użytkowej stanowi tylko jego nieznaczny procent, o tyle w domu pasywnym proporcje są odwrotne.

Pasywny dom jednorodzinny jest na ogół:

 
• piętrowy (dwie kondygnacje),
• niepodpiwniczony,
• z płaskim pulpitowym dachem lub dachem o niewielkim nachyleniu połaci,
• zwarty, pozbawiony wykuszy, podcieni, załamań w planie. Zatem wielbiciele rozrzeźbionych kształtów, skomplikowanych dachów, facjat, podcieni, kolumienek i łuczków będą zawiedzeni. Z punktu widzenia energetycznego idealnym kształtem dla domu pasywnego byłoby igloo – niestety, kłopoty wykonawcze spowodowałyby znaczne zwiększenie kosztów takiej budowli.

 ^{Dom Optymalny Roberta Koniecznego}

Czytaj również: Artystyczne dekoracje do eleganckich wnętrz

Podejmując decyzję o wybudowaniu domu pasywnego należy zdać sobie sprawę, że dążenie do energooszczędności nie polega jedynie na nieustannym pogrubiania warstw izolacji, ale w równej mierze na właściwym zaprojektowania funkcji i architektury budynku i jego zorientowaniu na słońce – główne źródło energii na Ziemi. Decydując się na budowę domu pasywnego należy pogodzić się również z faktem, że jego bryła i wyposażenie będą odbiegały od szablonów, do których jesteśmy przyzwyczajeni.