Klauzule z wzorców umów TBS, wpisane do rejestru niedozwolonych postanowień umownych

Wyrok z dnia 13 czerwca 2005 r.  Sygn. Akt XVII Amc 20/04

  "Wówczas Partycypant ma prawo wskazać innego Najemcę spełniającego warunki określone w ust. 2, w terminie 14 dni od otrzymania ww. pisma od Towarzystwa. Jeżeli Partycypant nie wskaże kolejnego Najemcy w określonym terminie lub pomimo dwukrotnego wskazania – Najemca ten nie będzie spełniał wszystkich warunków określonych w ust. 2 – Partycypant traci bezpowrotnie prawo do wskazywania Najemców, a prawo to przechodzi na Towarzystwo.  W takim wypadku Partycypant nie będzie miał żadnych roszczeń do Towarzystwa wynikających z niniejszej umowy, w tym w szczególności o zwrot wpłaconych kwot”.

Art. 3853 pkt 21 k.c., stosownie do którego niedozwoloną klauzulą umowną jest taka, która „uzależnia odpowiedzialność kontrahenta od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności”.

Art. 3853 pkt 8 k.c. – „uzależnianie spełnienia świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta”.

Art. 3853 pkt 5 k.c., albowiem „zezwala kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta”.

Art. 3853 pkt 13 k.c., stosownie do treści tego przepisu, niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „przewiduje utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy”.

Wyrok z dnia 13 czerwca 2005 r.  Sygn. Akt XVII Amc 20/04

„Partycypant może w każdym czasie zrezygnować z prawa wskazywania dalszych Najemców. W takim przypadku prawo to przechodzi na Towarzystwo, a Partycypant
nie będzie miał żadnych roszczeń do Towarzystwa z tytułu niniejszej umowy”.

Art. 3853 pkt 13 k.c. - stosownie do treści tego przepisu, niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „przewiduje utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsumenta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umowy”.

Art. 3853 pkt 5 k.c., albowiem „zezwala kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta”.

Wyrok z dnia 13 czerwca 2005 r.  Sygn. Akt XVII Amc 20/04

„W razie śmierci Partycypanta umowa niniejsza ulega wygaśnięciu, a prawo do wskazywania Najemców przechodzi na wskazanego wcześniej Towarzystwu następcy Partycypanta z tytułu niniejszej umowy. Jeżeli Partycypant nie wskazał swojego następcy wówczas prawo do wskazywania Najemców przechodzi na Towarzystwo”.

Niezgodność z cytowanymi wyżej przepisami art. 3853 pkt 5 k.c. oraz art. 3853 pkt 13 k.c.

Wyrok z dnia 13 czerwca 2005 r.  Sygn. Akt XVII Amc 20/04

„Towarzystwo może odstąpić od niniejszej umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, gdy Partycypant opóźni się powyżej 30 dni z wpłatą: - którejkolwiek raty określonej w § 3 ust. 4 lub - odsetek określonych w § 6 ust. 2.  W takim przypadku Towarzystwo zwróci Partycypantowi wszystkie wpłacone do tej pory zgodnie z niniejszą umową nominalne kwoty, o których mowa w § 3 ust. 4 potrącając z nich karę umowną w wysokości 3,5% kosztu lokalu mieszkalnego, przy czym zwrot wymienionych kwot nastąpi w ciągu 30 dni po zawarciu przez Towarzystwo z innym Partycypantem umowy o partycypację na lokal mieszkalny będący przedmiotem niniejszej umowy”.

Zapis powyższy może wypełniać dyspozycję art. 3853 pkt 21 k.c., w myśl którego niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „uzależnia odpowiedzialność kontrahenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależnia tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności”.  Niedozwolone postanowienie umowne, o którym mowa w art. 3853 pkt 17 k.c.  Przepis ten zabrania „nakładania na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązku zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego”.

Wyrok z dnia 13 czerwca 2005 r.  Sygn. Akt XVII Amc 20/04

„Do czasu wybudowania przez Towarzystwo lokalu mieszkalnego Partycypant może odstąpić od niniejszej umowy.  W tej sytuacji Towarzystwo zwróci Partycypantowi wszystkie wpłacone do tej pory zgodnie z niniejszą umową nominalne kwoty, o których mowa w § 3 ust. 4 potrącając z nich karę umowną w wysokości 3,5 % kosztu budowy lokalu mieszkalnego, przy czym zwrot wymienionych kwot nastąpi w ciągu 30 dni po zawarciu przez Towarzystwo z innym Partycypantem umowy o partycypację na lokal mieszkalny będący przedmiotem niniejszej umowy. W przypadku takiego odstąpienia Partycypant traci prawo do wskazywania Najemcy, a jeżeli doszłoby już do zawarcia umowy z Najemcą – umowa taka zostanie przez Towarzystwo wypowiedziana”.

Niezgodność z cytowanymi wyżej przepisami art. 3853 pkt 21 k.c. i art. 3853 pkt 17 k.c.

Wyrok z dnia 25 lipca 2005 r.  Sygn. akt XVII Amc 13/05

„PTBS Sp. z o.o. ma prawo do odstąpienia od umowy w przypadku nieterminowych wpłat rat.  Wpłacone kwoty będą zwrócone po potrąceniu 10% wpłaconych kwot tytułem kosztów zawarcia umowy”.

Wypełnia dyspozycję art. 3853 pkt 16 k.c.  W myśl tego przepisu niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „nakłada wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy”.

 
Wyrok z dnia 25 lipca 2005 r.  Sygn. akt XVII Amc 13/05

„W przypadku rozwiązania umowy przez partycypanta PTBS Sp. z o.o. zwróci wpłacone kwoty po potrąceniu 10% wpłaconych kwot tytułem kosztów zawarcia umowy”.

Niezgodność z cytowanym wyżej przepisem art. 3853 pkt 16 k.c.

Wyrok z dnia 25 lipca 2005 r.  Sygn. akt XVII Amc 13/05

„W przypadku rozwiązania zawartej ze wskazaną przez partycypanta osobą przedwstępnej umowy najmu albo umowy najmu oraz stwierdzonego protokołem zdawczo-odbiorczym opóźnienia i opuszczenia przez najemcę zajmowanego przez niego lokalu mieszkalnego PTBS zwróci z zastrzeżeniem par. 3 pkt 2 wpłacone przez niego sumy w wysokości równej dokonanym wpłatom bez oprocentowania w terminie 30 dni od wniesienia pełnej kwoty partycypacji w kosztach wspomnianego lokalu na podstawie umowy zawartej z innym partycypantem”.

Niedozwolona klauzula umowna w rozumieniu art. 3853 pkt 21 k.c. - „uzależniając odpowiedzialność kontrahenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniając tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności”.

Art. 3851 § 1 k.c. - klauzula generalna, zgodnie z którą „postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne)”

Wyrok z dnia 11 stycznia 2006 r.  Sygn. akt XVII AmC 12/05

„W przypadku rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie Partycypującego w trakcie realizacji umowy, Towarzystwo zwraca Partycypującemu środki przez niego wpłacone do dnia rozwiązania umowy w terminie 14 dni od daty podpisania umowy z następcą, który dokona wpłat stanowiących równowartość sum podlegających zwrotowi na rzecz odstępującego od umowy”.

Niedozwolona klauzula umowną w rozumieniu art. 3853 pkt 21 k.c. - „uzależniając odpowiedzialność kontrahenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem których kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy których pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniając tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności”. Art. 3851 § 1 k.c. - klauzula generalna, zgodnie z którą „postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne)”.

Wyrok z dnia 11 stycznia 2006 r.  Sygn. akt XVII AmC 12/05

„W przypadku określonym w ust. 1 Towarzystwu przysługuje prawo potrącenia 5% z kwoty podlegającej zwrotowi”. Sprzeczność z art. 3853 pkt 16 k.c.  W myśl tego przepisu niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „nakłada wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy”. Inne, przykładowe klauzule z wzorców umów Towarzystw Budownictwa Społecznego, nie wpisane do rejestru niedozwolonych postanowień umownych:

„W przypadku nie uzyskania kredytu przez Towarzystwo lub uzyskania go w mniejszej wysokości niż określono w § 4 niniejszej umowy, będzie ona podlegać renegocjacji, a w przypadku braku możliwości uzgodnienia nowych warunków, umowa zostanie rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym.  Towarzystwo dokona wówczas zwrotu wpłaconych środków finansowych w wysokości ich wartości nominalnej.  Zwrot będzie dokonywany sukcesywnie, w miarę zbywania majątku Towarzystwa związanego z realizacją budynku wielomieszkaniowego określonego w niniejszej umowie”.

Art. 3853 pkt 2 k.c., stosownie do którego niedozwolonym postanowieniem umownym jest takie, które „wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania”.
Niezgodność z cytowanym wyżej przepisem art. 3853 pkt 21 k.c.

„Ewentualne spory wynikające z niniejszej umowy będzie rozstrzygał sąd rzeczowo właściwy dla siedziby Towarzystwa”. „Strony zobowiązują się rozstrzygać spory w drodze polubownej.  W razie braku porozumienia ewentualne spory wynikłe w związku z realizacją umowy, będą rozstrzygane przez Sąd właściwy dla siedziby TTBS — u”. Niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 3853 pkt 23 k.c.  W świetle tego przepisu niedozwolone jest takie postanowienie, które „wyłącza jurysdykcję sądów polskich lub poddaje sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagranicznego albo innego organu, a także narzuca rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy”. 

Praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, określona w art. 23a ustawy z dnia z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005r. Nr 244, poz. 2080, z późn. zm.), mogąca skutkować wydaniem decyzji administracyjnej przez organ antymonopolowy.

„Od niezapłaconej w terminie jakiejkolwiek kwoty wynikającej z niniejszej umowy, Partycypanci są zobowiązani do zapłacenia odsetek ustawowych, bez konieczności dokonania jakichkolwiek wezwań ze strony Towarzystwa.  Zwłoka przekraczająca 14 dni w zapłacie jakiejkolwiek kwoty wynikającej z niniejszej umowy, skutkuje automatycznym jej rozwiązaniem z dniem następnym, bez konieczności dokonywania przez Towarzystwo jakichkolwiek wezwań lub składanie jakichkolwiek oświadczeń”. Postanowienie to stanowić może naruszenie cytowanej wyżej klauzuli generalnej, zawartej w treści przepisu art. 3851 § 1 k.c.

„Po rozwiązaniu umowy najmu osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego (…) wyrażają zgodę na dobrowolne poddanie się egzekucji w trybie art. 777 kpc eksmisji z lokalu bez prawa do lokalu socjalnego”. Postanowienie to stanowić może naruszenie cytowanej wyżej klauzuli generalnej, zawartej w treści przepisu art. 3851 § 1 k.c.  Praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, określona w art. 23a ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.