Szałwia lekarska (Salvia officinalis) - dlaczego warto mieć tę bylinę na rabacie?

W pierwszym roku szałwia nie zakwita, wytwarza tylko zielone pędy. Chętnie odwiedzana i zapylana przez pszczoły, trzmiele i inne owady jest rośliną miododajną. 

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis)}

Uprawa

To łatwy gatunek w uprawie, rośnie dobrze zarówno w glebie ubogiej, jak i w humusie, ale dobrze przepuszczalnej, o odczynie obojętnym lub zasadowym. Preferuje ciepłe i słoneczne stanowiska, osłonięte od wiatru.  Nie toleruje gleb zalewanych zimą przez wodę.  Nie jest w pełni mrozoodporna. Podczas bardzo mroźnych i bezśnieżnych zim może przemarzać, dlatego lepiej okryć ją na zimę kompostem lub ściółką z igliwia lub słomy. Jeśli jednak roślina przemarznie wystarczy przyciąć na wiosnę przemarznięte końcówki, aby roślina wypuściła nowe pędy.  W drugim i trzecim roku uprawy dobrze jest roślinę odmłodzić i w tym celu wczesną wiosną  należy przyciąć  zaschnięte i przymarznięte pędy na wys. ok 10 cm na ziemią.

Wymaga od czasu do czasu zasilenia nawozem wapniowym.  

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis)}

Rozmnażanie

Szałwię lekarską uprawia się z nasion. Można wysiewać nasiona bezpośrednio do gruntu lub przez wysadzenie rozsady. Siew do gruntu najlepiej przeprowadzić w kwietniu. Nasiona na rozsadniku wysiewa się wcześniej w marcu i kwietniu  a na stałe miejsce przenosi w lipcu. Rośliny uprawiane z rozsady są silniejsze i wcześniej nadają się do zbioru.

Można też szałwię rozmnażać przez  ukorzenienie odciętych  bocznych pędów rośliny w inspekcie. 

Czytaj również: Konwalnik płaski (Wężobród płaski) Ophiopogon planiscapus 'Nigrescens' - czarna ozdobna trawa

Choroby i szkodniki

Szałwii najczęściej zagraża szara pleśń. A wśród szkodników największym jest mszyca czyścicowa oraz przędziorek. 

Zastosowanie w ogrodzie

Szałwia lekarska oprócz swoich właściwości leczniczych i przyprawowych  ma zastosowanie dekoracyjne na rabatach kwiatowych, zielnikach, w ogrodach śródziemnomorskich, pod ścianami budynków i pod ogrodzeniami. Może tez rosnąć pomiędzy krzewami. Kwiatostany można ścinać do bukietów. W doniczkach i pojemnikach można uprawiać szałwię również na balkonie i tarasie. 

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis) 'Tricolor'  różowy}

Zastosowanie w kuchni

Szałwia lekarska jest również cenioną przyprawą, stosowaną w małych ilościach razem z innymi przyprawami zwłaszcza rozmarynem nadaje potrawom niezwykły smak i zapach.  Ma wiele zastosowań w kuchni, przyprawia się nią zupy, mięsa zwłaszcza te tłuste (baranina, kaczka, gęś, indyk dziczyzna) ryby, pasztety, fasolę , ziemniaki, gnocchi, makarony oraz aromatyzuje oliwy.  Świeże kwiaty i liście dodaje się do sałatek. 

Czytaj również: Rdest pokrewny (Polygonum affine ) - bylina kwitnąca od lata do jesieni

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis) 'Tricolor'  fiolletowy}

Właściwości lecznicze

Niezastąpiony lek w domowej apteczce. Szałwia lekarska  zawiera olejki lotne i duże ilości garbników, dzięki którym ma działanie antybakteryjne, grzybobójcze, przeciwpotne, przeciwcukrzycowe i tonizujące. Pomaga w przeziębieniach i problemach z żołądkiem i jelitami. W zapaleniach jamy ustnej i gardła robi się płukanki z mocnego naparu szałwii.

 Jednak należy uważać, ponieważ zbyt częste i w dużych ilościach spożywanie szałwii może spowodować nudności i wymioty.

W kosmetyce szałwia ma zastosowanie w leczeniu trądziku i ropnym zapaleniu mieszków włosowych ale również w preparatach do pielęgnacji włosów.

Olejek z szałwii wykorzystywany jest w aromaterapii,  w produkcji dezodorantów i preparatów do higieny jamy ustnej.

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis) 'Tricolor'} 

Najbardziej ozdobne są odmiany szałwii hodowlane o barwnych liściach.

Odminay:

‘Aurea’ – liście  o złotożółtych brzegach

‘Berggarten’ – o szarch szerokich ładnych  liściach przykuwających uwagę,  bardzo krzaczasta

‘Purpurascens’- o  czerwono-fioletowych liściach

„Tricolor- liście trójbarwne szarozielono-żółtawo biało – różowe pędy.

‘Variegata’ liście pstrokate, żółto zielone

‘Icterina’ – roślina o częściowo zdrewniałych łodygach, posiada ładne zielone liście, nieregularnie złotożółto obrzeżone

^{Szałwia lekarska (Salvia officinalis) 'Tricolor'} 

Te kolorowe odmiany szałwii niestety nie są odporne na mróz i wymagają okrycia na zimę.