Czy drewno jest estetycznym i funkcjonalnym materiałem na podłogę? Drewniane podłogi.

Rodzaje drewna i jego właściwości

Eleganckie i ekologiczne podłogi drewniane, z roku na rok, cieszą się coraz większą popularnością.
Oprócz olbrzymich walorów estetycznych użytkownicy decydują się na zakup podłóg drewnianych głównie z uwagi na dużą trwałość, łatwość utrzymania w czystości, a także wysoki komfort użytkowania. Doskonałe i różnorodne powłoki lakiernicze dają gwarancję wieloletniego użytkowania podłogi bez konieczności jej renowacji. Natomiast w przypadku, gdy zajdzie potrzeba renowacji i doprowadzenia parkietu do początkowego wyglądu, koszty są nieporównywalnie niższe od montażu nowej podłogi.

Atrakcyjności dodaje deskom, parkietom, mozaikom i panelom możliwość zestawiania ich z innymi materiałami takimi, jak kamień, płytki ceramiczne i dywany, co daje ciekawe efekty.

 

Naturalne piękno

Podłogi z litego drewna uchodzą za jeden z najbardziej ekskluzywnych materiałów wykończeniowych. Jednak zanim finalny produkt trafi do klienta, drewno przechodzi długi proces obróbki i selekcji. O udziale poszczególnych gatunków drewna w produkcji elementów podłóg decydują cechy i wartość techniczna drewna.

W zależności od wymiarów elementów otrzymanych podczas cięcia i obróbki drewna w tartaku, tarcicę dzieli się na sortymenty m.in. takie, jak: deseczki, deski, bale, belki i listwy. Podział ten regulowany jest przepisami zawartymi w Polskich Normach Technicznych.

Następnie odpowiednio pocięte drewno poddawane jest sezonowaniu oraz procesowi suszenia w specjalnych komorach suszarnianych tak, aby w zależności od potrzeb, osiągnąć wilgotność elementów tarcicy na poziomie 5-13%. Do produkcji materiałów podłogowych używa się głównie drewna liściastego europejskich i tropikalnych gatunków. Z drewna iglastego produkuje się tarcicę podłogową – deski, bale i belki. Gatunkiem drewna często wykorzystywanym w Europie do produkcji posadzek drewnianych jest dąb, a także jesion i buk. Stosuje się też różne gatunki drewna egzotycznego, sprowadzane najczęściej z Afryki Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej oraz Ameryki Południowej. Cieszą się one coraz większym uznaniem zarówno projektantów wnętrz, jak i klientów. Oprócz niespotykanych wśród rodzimych gatunków drewna walorów estetycznych takich, jak usłojenie i bogata kolorystyka, modne gatunki egzotyczne oferują wyjątkowo atrakcyjne właściwości fizyczne i mechaniczne. Z kolei podczas stosowania drewna krajowego bardzo interesujące efekty dekoracyjne można uzyskać stosując bejcowanie.

 

Rodzaje posadzek drewnianych

Najpopularniejsze rodzaje podłóg drewnianych montowanych w mieszkaniach, domach oraz w obiektach użyteczności publicznej to: parkiet, deska parkietowa, mozaika, lite deski oraz panele drewniane. Poniżej prezentujemy krótką charakterystykę popularnych rodzajów posadzek drewnianych:

Parkiet – to tradycyjna posadzka wykonywana z różnych gatunków drewna z drzew liściastych (m.in. dębu, jesionu, klonu, buku, wiązu, brzozy, jaworu), iglastych (np. sosny i świerku) oraz egzotycznych. Charakteryzuje się ona bardzo dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi i akustycznymi. Klepki wykonane są z niewielkich deszczułek litego drewna, których wymiary zazwyczaj wynoszą: od 200 do 450 mm (długość), 30-100 mm (szerokość) i 13-22 mm (grubość). Deszczułki łączone są ze sobą na wpust i pióro, zazwyczaj przyklejane do podłoża klejem oraz układane w różne wzory. Najpopularniejsze z układów to tzw. jodełka, szachownica i cegiełka. Odpowiednio pielęgnowana i czyszczona podłoga wyłożona parkietem jest bardzo trwała, a z uwagi na grubość posadzki, w razie konieczności można ją wielokrotnie odnawiać.

Mniej popularną odmianą tego typu posadzki parkietowej jest tzw. parkiet lamelowy, którego elementy pozbawione są pióra i wpustu. Z uwagi na taką konstrukcję przed montażem lamparkietu wymagane jest  przygotowanie bardzo równego podkładu. Tego typu posadzki stosowane są często w zestawieniu z ogrzewaniem podłogowym.

Mozaika – to obok parkietu najpopularniejszy typ drewnianej podłogi, wykonanej z niewielkich listewek (tzw. lameli) o grubości 8-14 mm. W przeciwieństwie do tradycyjnego parkietu, elementy mozaiki mają gładkie krawędzie bez wpustu i pióra, a wzory mozaiki układa się automatycznie w fabryce. Dzięki takiemu zabiegowi nie ma potrzeby komponowania deseni podłogi z drobnych elementów.

Lamele połączone specjalną siatką tworzą kwadratowe lub prostokątne segmenty i są gotowe do zamontowania. Elementy mozaiki mocuje się do betonowej posadzki za pomocą specjalnych klejów dyspersyjnych, rozpuszczalnikowych i poliuretanowych,  łącząc kolejne bloki na styk (należy pamiętać, aby pomiędzy płytami mozaikowymi a ścianą pozostawić ok. 10 mm dylatację!). W sprzedaży dostępne są także mozaiki parkietowe, produkowane na bazie klepki parkietowej o grubości 20 mm oraz mozaika przemysłowa o grubości do 22 mm.

Panele drewniane – to dwu- lub trójwarstwowy parkiet naturalny w postaci gotowych elementów o kształcie deski. Elementy paneli klejone są z kilku warstw drewna:
- warstwy drewna szlachetnego (o grubości ok. 2,2-3,6 mm),
- poprzecznie ułożonych drewnianych deszczułek (najczęściej wykonanych z drzewa iglastego) ,
- spodniej warstwy tzw. łuszczki.

Wymienione warstwy ułożone są w stosunku do siebie prostopadle, co powoduje równomierny rozkład naprężeń i zapobiega wypaczaniu drewna pod wpływem wahań temperatury i wilgotności powietrza. Panele dostarczane są w formie gotowej do montażu bez powłok zabezpieczających lub mogą być odpowiednio zabezpieczone już na etapie produkcji. W pierwszym z przypadków konieczne jest wykonanie przez parkieciarza prac wykończeniowych zgodnie z preferencjami i zamówieniem klienta.

Deski – podłogi z desek (tzw. dyli) wykonuje się głównie z drewna sosnowego, świerkowego oraz coraz częściej z różnych gatunków drewna egzotycznego oraz bambusa. W przypadku stosowania bambusa podłoga może być wykończona olejem, lakierem lub pozostawiona w stanie surowym. Po kilku latach normalnego użytkowania można przeszlifować powierzchnie i tym samym odnowić wykonaną z bambusa posadzkę.

Deski z litego drewna produkowane są w różnej grubości (9-35 mm), szerokości (15-200 mm) oraz długości (od 200 mm do nawet 5000 mm). Przed szlifowaniem i lakierowaniem poszczególne elementy łączone są ze sobą za pomocą piór i wpustów, a następnie mocowane do podłoża za pomocą kleju lub na legarach albo na tzw. ślepej podłodze.Modne w ostatnich sezonach długie deski układane są niesymetrycznie we wzór okrętowy.

 

Funkcjonalne i estetyczne cechy podłóg z drewna

Urządzenie mieszkania zazwyczaj zaczynamy od wyboru podłogi, która powinna być nie tylko atrakcyjna wizualnie, ale również trwała, odporna na uszkodzenia i łatwa w utrzymaniu. Tradycyjna podłoga z naturalnego drewna znakomicie sprawdza się nie tylko w salonie, sypialni i kuchni, ale też w łazience. Niezależnie od wystroju wnętrza – eleganckie drewno pasuje zarówno do minimalistycznego i nowoczesnego otoczenia, jak i rustykalnie wyposażonych domów i mieszkań. Kluczem jest tylko odpowiednie wybranie gatunku i koloru drewna oraz sposobu jego ułożenia na podłodze.

Oprócz dobrze znanych, rodzimych gatunków takich, jak dąb czy jesion warto rozważyć zakup i zapoznać się z bogatą ofertą gatunków egzotycznych. Drewna egzotyczne takie, jak np. mutenye, sucupira, jatoba czy merbau są twardsze oraz odporniejsze na uszkodzenia i ścieranie niż dąb czy jesion. Warto też zaznaczyć, że niektóre oleiste gatunki drewna pochodzące z dalekich krajów można z powodzeniem stosować w pomieszczeniach o dużej wilgotności (np. na podłogach i ścianach łazienek). Jednymi z najbardziej stabilnych i oleistych gatunków wykorzystywanych do takich zastosowań są teak i lapacho. Ważne jest jednak, aby rodzaj drewna egzotycznego odpowiednio dopasować do zastosowań, gdyż wadą niektórych gatunków jest niestabilność przy skrajnych warunkach wilgotnościowych występujących w Polsce. Z tego też powodu klienci decydują się często na zastosowanie drewna krajowego bejcowanego.

Decydując się na określony gatunek drewna, należy więc wziąć pod uwagę, w jakich warunkach i z jakim natężeniem będzie eksploatowana posadzka. Do miejsc częściej używanych, lepiej wybrać twardsze drewno, które będzie bardziej odporne na uszkodzenia i wgniecenia. Z kolei do sypialni można wybrać delikatniejsze i subtelniejsze gatunki.

Trzeba też pamiętać, że nawet właściwy dobór gatunku drewna do obciążenia posadzki i miejsca nie zwalnia nas od odpowiedniego wyboru wykończenia posadzki (rodzaju zastosowanych podkładów, typu i ilości lakieru, oleju itp.)

 

Współczynnik Brinella podaje średnią twardość drewna, gdyż materiał ten ma budowę anizotropową (zmienną w zależności od kierunku przekroju). Pomiar twardości odbywa się przy zastosowaniu metalowej kulki o średnicy 10 mm, która jest wciskana w parkiet z określoną siłą i przez określony czas. Następnie mierzy się głębokość powstałego wgniecenia i oblicza współczynnik Brinella. Im drewno jest twardsze, tym współczynnik Brinella jest wyższy.

 

Podłoga – ważny element wystroju wnętrza

Oprócz wspomnianych już estetycznych i funkcjonalnych cech podłóg drewnianych warto poznać kilka prostych zasad, które sprawią, że podłoga stanie się jednym z elementów budujących nastrój pomieszczeń.

Po pierwsze decydując się na montaż drewnianej podłogi warto wziąć pod uwagę wielkość i nasłonecznienie pomieszczenia. Do małych pokoi najlepiej wybrać podłogę jasną, która optycznie powiększy i rozświetli przestrzeń. Z kolei podłoga w ciemnych kolorach zmniejszy i ociepli przestronne i wysokie wnętrza. Duże elementy (np. deski lub duże klepki) wizualnie pomniejszają pomieszczenie, a drobniejsze (np. mozaika i bruk drewniany) powiększają i dodają wrażenia lekkości. W standardowych pomieszczeniach najefektowniej prezentują się deski o największych wymiarach, czyli szerokości 160-185 mm i długości 1000-2500 mm. Jednak z uwagi na cenę najczęściej wybierane są produkty o szerokości 120-140 mm i długości 800-2000 mm.

Ważne jest, by drewno o zimnych odcieniach montować w pomieszczeniach słonecznych, w których będzie dobrze wyglądać z jasnymi meblami oraz wyrazistymi dodatkami. Natomiast z przestrzenią ciemnych i niskich pomieszczeń lepiej komponują się tonacje jasne oraz parkiet lub deski w cieplejszych odcieniach (np. wykonane z klonu czy buku). Warto też zwrócić uwagę na kształt i wyrazistość usłojenia. Regularne wzory pozwolą wyeksponować piękno minimalistycznie wyposażonego pomieszczenia, a bardziej skomplikowane słoje mogą lepiej pasować do wnętrz urządzonych w rustykalnym stylu.

Istotny jest także wzór i kierunek ułożenia elementów drewnianej posadzki. Parkiet o wzorze cegiełki lub jodełki położony wzdłuż dłuższej ściany podkreśli długość pomieszczenia, natomiast deski lub klepki ułożone w poprzek znacznie je poszerzą.

 

Lakiery i oleje czyli kropka nad i…

Należy pamiętać, że na ostateczny wygląd podłogi drewnianej duży wpływ ma sposób wykończenia powierzchni. W przypadku produktów z surowego drewna klient samodzielnie może podjąć decyzję o rodzaju warstwy wierzchniej takiej, jak lakier lub olej. Powłoka wierzchnia nie tylko chroni drewnianą posadzkę przed ścieraniem i uszkodzeniami, ale i uwypukla charakter oraz barwę danego gatunku drewna. Niezmiennie od lat, najpopularniejszym sposobem jest pokrywanie posadzki lakierem matowym, półmatowym lub z połyskiem. Jedną z najbardziej znanych i cenionych marek, w ofercie której można znaleźć pełna gamę profesjonalnych lakierów przeznaczonych do różnego rodzaju zastosowań jest Domalux.

 

Łączenie drewna z innymi materiałami wykończeniowymi

Moda na przestronne i otwarte wnętrza w mieszkaniach, domach i pomieszczeniach biurowych sprawiła, że podłoga przejęła rolę oddzielania od siebie przestrzeni funkcjonalnych. Wyodrębnienie poszczególnych stref takich, jak np. pokój dzienny, pracownia czy kuchnia można uzyskać poprzez zestawienie ze sobą i zastosowanie na jednej płaszczyźnie drewna, kamienia, płytek ceramicznych lub wykładzin i dywanów.

W przypadku takich kompozycji niezwykle istotne jest, aby pomiędzy drewnianą posadzką a innymi materiałami pozostawić odpowiedniej szerokości szczelinę dylatacyjną. Drewno jest bowiem materiałem, który stale pracuje  pod wpływem zmian temperatury i wilgotności powietrza. Natomiast kamień, gres czy terakota takich właściwości nie mają. Wspomnianą szczelinę najlepiej wypełnić korkiem, który nie tylko wygląda elegancko, ale przede wszystkim jest elastyczny i świetnie nadaje się do przejęcia wszelkich naprężeń związanych z pracą parkietu. Innym sposobem na łączenie różnych materiałów z drewnem jest stosowanie profili przejściowych. Niepozostawienie szczeliny dylatacyjnej lub wypełnienie jej nieodpowiednim materiałem może spowodować odkształcenia i pęknięcia na styku materiałów.

Ostatnia kwestią, na którą warto zwrócić uwagę podczas układania podłogi drewnianej zestawionej z innymi materiałami, jest kolejność montażu poszczególnych materiałów. Najlepiej posadzkę drewnianą wykonywać w ostatniej kolejności. Wynika to z faktu, iż podczas prac glazurniczych lub układania kamienia używane są duże ilości wody, która może wpłynąć niekorzystnie na drewno. Ponadto łatwiej też przyciąć i dopasować drewno do ceramiki, niż na odwrót.