Co należy wiedzieć o oknach? Okna wczoraj i dziś

Starożytny otwór

Okna na początku naszej kultury pełniły dwie funkcje. Po pierwsze wpuszczały do pomieszczenia światło. Po drugie, zapewniały dopływ świeżego powietrza. Oznaczały jedynie otwór w ścianie - ze względu na warunki atmosferyczne niepotrzebne było nawet ich zasłanianie. W ostrzejszym klimacie zaczęto je przykrywać na noc skórami zwierząt, albo różnymi tkaninami. Chroniło to naszych starożytnych przodków przed zimnem i zapewniało tak niedocenianą jeszcze wtedy prywatność.

Antyczne okiennice

W basenie Morza Śródziemnego, gdzie rozkwitała nasza cywilizacja, ciepły klimat sprzyjał powstawaniu otwartych okien. Wytwarzane wówczas drewniane okiennice stosowano głównie ze względów bezpieczeństwa. Dopiero po późniejszej ekspansji na tereny Europy Zachodniej i Azji - okna zaczęły chronić także przed deszczem, wiatrem i piaskiem. Co ciekawe, zamożniejsi obywatele mogli pozwolić sobie na wypełnianie okiennic marmurowymi płytkami. Jednak z powodu wysokiego kosztu uważane to było za przejaw rozrzutności i ekstrawagancji.

Gotyckie ozdoby

W okresie Gotyku okno zajęło ważną pozycję w kompozycji budynku. Ozdabiano je maswerkami, czyli geometrycznymi wzorami odkutymi z kamienia. Początkowo występowały jedynie w budowlach kościelnych następnie zaczęli korzystać z nich bogaci mieszczanie. Wtedy ozdobne okno zyskało w pełni świecki charakter, który utrzymało do dziś.

Renesansowa szyba

Przełom w budowie okien zapoczątkowała technika wytwarzania cienkich szyb. Udoskonalona w XIV wieku we francuskiej Normandii pozwalała skrócić czas produkcji i zmniejszyć jej koszt. Doświadczony szklarz był w stanie wydmuchać ponad 10 szyb dziennie. Mimo to takie okna były niezwykle drogie, dlatego pozwolić sobie na nie mogli jedynie najbardziej zamożni. Dopiero rewolucja przemysłowa z XIX wieku i związany z nią rozwój techniki pozwolił na masową produkcję szyb.

Okno dzisiaj

Współczesne okna wykonywane są już nie tylko z drewna, ale także z aluminium i innych metali oraz z PVC – i to te ostatnie cieszą się największą popularnością wśród klientów m.in. z uwagi na przystępną cenę.

- W Europie Zachodniej pierwsze okna z tworzyw sztucznych pojawiły się już w latach 60 i 70 ubiegłego wieku – mówi Artur Głuszcz z firmy MS więcej niż OKNA, producenta okien TYTANOWYCHtermo – Natomiast w Polsce prawdziwy boom na „plastiki” rozpoczął się dopiero na początku lat 90-tych. Do dziś cieszą się one jednak niesłabnącym zainteresowaniem klientów.

Co ważne, wraz z postępem technologicznym pojawiły się nie tylko nowe materiały wykorzystywane do produkcji okien, ale też diametralnie zmieniła się ich budowa. W niepamięć odeszły tzw. okna szwedzkie (wyposażone w podwójne skrzydła łączone za pomocą śrub), albo okna skrzynkowe z dubeltami, które zdejmowaliśmy na lato, a zakładaliśmy zimą. Dzisiaj w wykonanej z drewna bądź tworzywa sztucznego ramie, montuje się nowoczesne i niezwykle energooszczędne wkłady szybowe składające się z 2 albo coraz częściej z 3 tafli szkła, oddzielonych przestrzenią wypełnioną gazem szlachetnym. Pojawiły się też nowoczesne rodzaje antywłamaniowych okuć, specjalne powłoki poprawiające m.in. parametry termiczne okien, regulujące przepływ światła oraz mnóstwo różnego rodzaju akcesoriów.

Współczesne okno ma już bowiem nie tylko oświetlać pomieszczenia i dostarczać świeże powietrze, ale także zabezpieczać nasz dom przed utratą ciepła, gwarantować nam poczucie bezpieczeństwa i chronić przed nadmiernym hałasem. A przy tym być elementem dekoracyjnym i ozdobą naszego domu. Okazuje się, że połączenie tych wszystkich funkcji jest jak najbardziej możliwe.

Historyczne zamieszanie przy oknie

Okno potrafiło również stać się przyczyną konfliktów i to nawet tych bardzo poważnych. Jak wyglądałaby Europa gdyby w XVII wieku cesarscy namiestnicy Slavata i Borzita nie zostali wyrzuceni prze okno Zamku na Hradczanach? Było to bezpośrednią przyczyną wojny trzydziestoletniej. Innym przykładem jest podatek od liczby okien w chatach chłopskich nałożony w średniowiecznej Francji, będący powodem jednej z największych żakierii w dziejach tego kraju. Jedno jest pewne -ludzkość przez okna wyglądać będzie jeszcze długi czas.