Izolacja dachu płaskiego z zastosowaniem wełny mineralnej

Obowiązujące obecnie tendencje zmuszają inwestorów do poszukiwania rozwiązań dających jak największe oszczędności w późniejszej, wieloletniej eksploatacji budynków. Wiąże się to nie tylko z koniecznością ocieplenie ścian zewnętrznych ale i ułożenie dodatkowej izolacji cieplnej w przestrzeni między stropem a pokryciem.

Polscy producenci materiałów izolacyjnych z wełny mineralnej (szklanej i skalnej) oferują całą gamę wyrobów do izolacji cieplnej, ogniowej i akustycznej. Naturalne cechy wełny mineralnej powodują, że zdobywa ona coraz większą popularność zarówno w budynkach nowo budowanych jak i docieplanych. Zalety oraz przystępna cena zachęcają do jej stosowania. Szczególnie doskonała izolacyjność termiczna wełny mineralnej połączona z jej niepalnością powoduje powszechne jej stosowanie do ocieplania (i wygłuszania) poddaszy, elewacji zewnętrznej oraz ścian działowych wykonanych w technologii suchej zabudowy.

Nie można jednak pominąć faktu powszechnego używania wełny mineralnej do izolacji cieplnej dachów płaskich, szczególnie w wielkogabarytowych budynkach użyteczności publicznej. Ze względu na biznesowy charakter takich inwestycji to zastosowanie wełny mineralnej nie jest powszechnie znane. Jednak teraz, w dobie wzmożonej dbałości o obniżanie kosztów ogrzewania budynków powraca temat termomodernizacji starych domów mieszkalnych, np. bloków z wielkiej płyty czy wolnostojących “klocków”.

Prywatni właściciele domów jednorodzinnych oraz zarządy spółdzielni mieszkaniowych poszukują wiarygodnej informacji o możliwościach faktycznego obniżenia kosztów użytkowania budynków wykonanych w przestarzałych technologiach. Niewątpliwie wełna mineralna to dobre i sprawdzone rozwiązanie w pracach termomodernizacyjnych. Należy jednak zwrócić uwagę, że prace dociepleniowe w budynkach starszych powinny również objąć izolację termiczną dachów. To pozwoli na jeszcze większe ograniczenie strat ciepła.

Oblicza się, że ocieplenie stropodachu niewentylowanego (pełnego) umożliwia obniżenie strat ciepła przez przenikanie przez stropodach nawet w 80%-90% (zależnie od cech izolacyjności termicznej stropodachu w stanie istniejącym), a tym samym obniżenie sezonowego zapotrzebowania ciepła do ogrzewania budynku o 5%-15%. W przypadku stropodachów wentylowanych te oszczędności są stosunkowo mniejsze.

Ocieplenie dachu skuteczne obniża straty ciepła, likwiduje mostki cieplne i nieszczelności. Ogranicza strefy temperatur ujemnych wewnątrz stropodachu. A więc nawet kilkugodzinne przerwy w ogrzewaniu nie mają wpływu na temperaturę w pomieszczeniach ogrzewanych. Izolacja termiczna dachu i stropodachu podwyższa komfort cieplny pomieszczeń ostatniej kondygnacji. I to nie tylko zimą. Dodatkowo zmniejsza niekorzystne oddziaływania wysokich temperatur występujących latem na mikroklimat tych pomieszczeń. Eliminuje przemarzania ścian i dachów a więc i ryzyko pojawiania się pleśni i grzybów. Warto również zaznaczyć, że użycie niepalnej wełny mineralnej jako izolacji (np. granulat wełny mineralnej w stropodachach wentylowanych) podwyższa również bezpieczeństwo użytkowania budynku.
Dach o małym kącie nachylenia określany jest jako dach płaski. Wyróżniamy dachy płaskie: stropodachy wentylowane i niewentylowane. Do izolacji stropodachów niewentylowanych stosowane są twarde płyty z wełny mineralnej. Natomiast w izolacji stropodachów wentylowanych używane są najczęściej granulaty wełny mineralnej oraz maty, w mniejszym stopniu płyty.

W stropodachach pełnych warstwa izolacji cieplnej z twardych płyt z wełny mineralnej układana jest bezpośrednio na warstwie nośnej. Na izolacji kładziona była gładź cementowa, a na niej pokrycie dachowe - najczęściej papa. Czasem pokrycie dachowe układane było bezpośrednio na materiale izolacyjnym. Jeśli pierwotna warstwa izolacji nie uległa zniszczeniu na skutek korozji biologicznej (papa stanowiąca pokrycie dachowe jest szczelna, nie odstaje od podłoża i nie ma na niej pęcherzy, a konstrukcja nośna jest w stanie przenieść dodatkowe obciążenie od warstwy materiału izolacyjnego), to docieplenie można ułożyć bezpośrednio na istniejącym pokryciu.

Docieplenie takie wykonuje się z płyty z wełny mineralnej o utwardzonej powierzchni. Istniejąca warstwa papy stanowi wystarczającą izolację paroszczelną, więc po jej oczyszczeniu można do niej przyklejać płyty materiału docieplającego. Używane są do tego specjalne kleje lub lepik asfaltowy, nanoszony na powierzchnię papy na gorąco. Jako pokrycie dodatkowej izolacji cieplnej stosowane są zwykle dwie warstwy papy zgrzewalnej - podkładowa i nawierzchniowa.

Przy montażu warstwy izolacyjnej na podłożu betonowym należy zwrócić uwagę na gładkość powierzchni, która nie powinna odpowiadać gładkości betonu po usunięciu deskowania. Szczeliny o szerokości powyżej 12 mm należy wypełnić zaprawą cementową. Połączenie spodnich płyt dachowych z podłożem betonowym można wykonać metodą na zimno, używając mas klejowych wykonanych na bazie bitumitu, dyspersji akrylowej lub kauczuku oraz metodą na gorąco przy zastosowaniu lepiku bitumicznego oraz wypełniaczy. Połączenie płyt dachowych z masami klejowymi w miejscach przenoszenia sił jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy obliczeniowe obciążenie wiatrem (Wk) wynosi 1,0 kPa lub mniej.
Jeśli dach wykonany jest z blachy trapezowej, ociepla się go, kładąc jedną warstwę izolacji. Podobnie postępujemy w przypadku dachu o konstrukcji żelbetowej. Użyte do izolacji dachów płaskich płyty z wełny mineralnej muszą być twarde i zaimpregnowane lub hydrofobizowane w procesie produkcji, o gęstości objętościowej co najmniej 145 kg/cm.

Przy układaniu warstwy izolacyjnej z dachowych płyt na blachach trapezowych zaleca się zastosowanie stalowej blachy trapezowej o grubości minimum 0,65 mm. Płyty dachowe należy układać prostopadle do fali blachy, rozpoczynając od okapu. Brzegi płyt dachowych należy układać wzdłuż fałdy trapezu w taki sposób, aby były podparte na szerokości a ł 40 mm.

Dopuszcza się łączenie brzegów płyt dachowych między fałdami trapezu pod warunkiem, że szerokość osi fałd jest mniejsza od dwóch grubości płyt. Łączenie płyt dachowych z podłożem ze stalowej blachy trapezowej wykonuje się przy zastosowaniu łączników mechanicznych, mas klejących lub obciąża płyty dachowe ułożone swobodnie na paroizolacji nie przytwierdzonej do podłoża dachu.

Łączenie płyt dachowych z podłożem ze stalowej blachy trapezowej należy wykonać używając łączników z tworzywa sztucznego (np. nylonowych) z poduszką powietrzną, połączeniem teleskopowym z wkrętem samogwintującym wykonanym ze stali nierdzewnej.

Zamocowanie warstwy termoizolacyjnej przy zastosowaniu łączników mechanicznych powinno być wykonane przez pierwszą warstwę papy. Połączenie spodnich płyt dachowych ze stalową blachą trapezową można wykonać metodą na zimno, używając mas klejowych na bazie bitumitu, dyspersji akrylowej lub kauczuku oraz metodą na gorąco przy zastosowaniu lepiku bitumicznego bez wypełniaczy.

Prawidłowo wykonane połączenie podłoża ze stalowej blachy trapezowej z płytą dachową uzyskuje się tylko wówczas, kiedy masa klejowa nakładana jest bezpośrednio na płyty a nie na blachę (stygnięcie lepiku).

Stropodachy wentylowane (poddasze nieużytkowe wentylowane) izoluje się, układając warstwę ocieplenia (w formie mat, płyt czy granulatu) konstrukcji stropu nad ostatnią użytkową kondygnacją. Stosując produkty w postaci granulatu, należy zabezpieczyć je folią lub deskami przed wywiewaniem. Jeżeli przestrzeń między stropem najwyższej kondygnacji budynku a dachem wynosi kilkadziesiąt centymetrów (sytuacja ta najczęściej spotykana jest w budownictwie wielorodzinnym), jedyną metodą izolacji termicznej takiego stropodachu wentylowanego, bez naruszania jego konstrukcji, jest wdmuchiwanie granulatu. Materiał izolacyjny wdmuchuje się lub wtryskuje przy użyciu specjalistycznego sprzętu pneumatycznego przez otwory wentylacyjne w ścianie lub otwory wywiercone w dachu. Później należy je zasklepić, można również zamontować w nich kominki wentylujące wnętrze stropodachu.

Wybór sposobu docieplenia stropodachu wentylowanego zależy przede wszystkim od wysokości przestrzeni wentylowanej i możliwości dostępu do niej. Jeśli przestrzeń wentylowana jest dostępna, to wykonanie docieplenia sprowadza się do ułożenia na istniejącej izolacji warstwy dodatkowej materiału termoizolacyjnego. Najczęściej do tego celu stosowane są maty, płyty lub filce z lekkiej wełny mineralnej o gęstości około 40 kg/m3.

Oprócz tego należy obłożyć (do wysokości co najmniej 30 cm) wszystkie ścianki, na których ułożona jest konstrukcja nośna pokrycia dachowego, a w szczególności ścianki attykowe i kolankowe. Naruszają one ciągłość warstwy izolacji cieplnej, a w połączeniu z warstwą konstrukcyjną stropodachu tworzą mostki cieplne, będące przyczyną przemarzania stropów w pomieszczeniach na najwyższej kondygnacji budynku.

Jeśli natomiast przestrzeń wentylowana stropodachu jest niedostępna lub ma za małą wysokość, aby można było ułożyć dodatkową warstwę izolacji, to docieplenie można wykonać przez wdmuchnięcie do przestrzeni wentylowanej granulowanej wełny mineralnej. Odbywa się to przy użyciu specjalnej aparatury przez wywiercone w stropodachu otwory, które powinny być tak rozmieszczone, aby zapewnić równomierne ułożenie warstwy granulatu. Docieplenie stropodachów wentylowanych należy wykonywać tak, aby nie przykryć lub nie zatkać otworów wentylacyjnych w ścianach zewnętrznych poddasza.

Czytaj również: Jak wykonać dwuwarstwową izolację dachu płaskiego?